وزیرستان جنوبی 6 هزار و 500 کیلومتر مربع وسعت دارد که بیشتر آن زیر نظر دفتر نمایندگی دولت پاکستان است اما دولت مرکزی، کنترل مستقیمی بر حکومت وزیرستان جنوبی نداشته و همین امر زمینه را برای حضور گروه‌های شبه‌نظامی فراهم کرده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در اسلام آباد، در بخش اول گزارش گروه‌های تروریستی پاکستان، گروه‌های شبه‌نظامی وزیرستان شمالی مورد بررسی قرار گرفته و در این بخش گروه‌های تروریستی وزیرستان جنوبی را معرفی خواهیم کرد.
وزیرستان جنوبی 6٬500 کیلومتر مربع وسعت دارد که بیشتر آن زیر حکومت دفتر نمایندگی دولت پاکستان است اما دولت مرکزی پاکستان، کنترل مستقیمی بر حکومت وزیرستان جنوبی ندارد.
مرکز وزیرستان جنوبی وانا است که توسط یک نماینده سیاسی دولت پاکستان، به صورت غیر مستقیم اداره می‌شود. این نماینده حتماً باید یک فرد از این منطقه یا نهایتا یک فرد وزیرستانی باشد.
این سیستم اداره کردن، میراث شکل حکومتی راج‌های هند بریتانیاست که در زمان سلطه انگلیس برای این منطقه در نظر گرفته شد.
در این منطقه، سه قبیله وزیر، محسود و بورکی ساکن هستند که نمایندگان این قبیله‌ها ضمن توافقاتی که با یکدیگر یا گروه‌های شبه‌نظامی و یا دولت پاکستان انجام می‌دهند وزیرستان جنوبی را اداره می‌کنند.
وزیرستان جنوبی یک منطقه کوهستانی صعب‌العبور است و تروریست‌ها به راحتی می‌توانند در این منطقه مخفی شوند.
عملیات نظامی در این منطقه بسیار مشکل است زیرا حملات هوایی چندان کارساز نیست و نیروهای زمینی نیز زمین‌گیر می‌شوند بنابراین جنگجویان محلی بهتر از هر ارتش مجهزی می‌توانند در وزیرستان جنوبی مانور دهند و با کمترین تعداد بیشترین تلفات را به دشمن وارد کنند.
حامیان القاعده در وزیرستان جنوبی یا لشکر ذل
برای اولین بار قبیله محسود در سال 2002 نیرویی به نام لشکر ذل در وزیرستان جنوبی به وجود آورد این گروه که در واقع تحت نظر القاعده فعالیت می‌کرد بیش از 150 کمپ آموزشی در این منطقه احداث و با آموزش جنگجویان عرب و آسیایی تعداد نیروهای خود را به بیش از 10 هزار نفر رساند.
گروه‌های تروریستی مختلفی شامل طالبان پاکستان، لشکر اسلام و تحریک نفاذ شریعت محمدی گروه‌هایی هستند که بعدها از لشکر ذل مشتق شدند.
با اینکه در ابتدا لشکر ذل همکاری‌هایی با سرویس‌های امنیتی پاکستان داشت اما بعدها بر اثر قدرتمند شدن این همکاری را کنار گذاشتند.
جنگجویان لشکر ذل بعد از مدتی با انتقاد از شرکت پاکستان در جنگ مبارزه با تروریسم آمریکا علیه این کشور وارد عمل شدند.
پاکستان در سال 2004 میلادی به عنوان متحد آمریکا در مبارزه با تروریسم با اعزام ارتش به وزیرستان جنوبی و انجام یک عملیات گسترده سعی کرد لشکر ذل(حامیان القاعده) را دراین منطقه پاکسازی کند.
در سال 2005 و 2006 نیز ارتش پاکستان دوباره برای پاکسازی وزیرستان جنوبی وارد عمل شد.
آمریکا نیز با انجام عملیات‌های گسترده در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان که تا ولایت کنر ادامه داشت تلاش کرد حامیان القاعده را پاکسازی کند.
بعد از عملیات نظامی برای پاکسازی وزیرستان جنوبی نیروهای القاعده به وزیرستان شمالی گریختند اما بخشی از شبه‌نظامیان به سرپرستی محسودهمچنان به فعالیت خود در این منطقه ادامه دادند.
محسود طلبه گمنامی بود اما پس از کشته شدن نیک محمد وزیر سرکرده شبه‌نظامیان وزیرستان جنوبی موسوم به طالبان به دست آمریکایی‌ها محسود جای وی را گرفت.
طالبان پاکستان قدرتمندترین گروه تروریستی وزیرستان جنوبی
محسود سرانجام در فوریه سال 2005 قرارداد صلحی با عنوان «ساراروقا» با دولت وقت پاکستان به امضا رساند و پس از آن نام خود را به‌عنوان رهبر طالبان پاکستانی مطرح کرد.
بیت‌الله محسود از نظر ایدئولوژیکی، بیشتر تحت تأثیر ملاعمر قرار داشت تا بن‌لادن. او همانند ملاعمر، برای تأسیس حکومتی اسلامی در افغانستان و پاکستان می‌جنگید.
وی علی‌رغم تحصیلات اندکش، با استفاده از مهارت‌های تاکتیکی توانست در نقش رهبری تأثیر‌گذار، ارتش خصوصی بیست هزار نفری از جنگجویان محلی تشکیل دهد و آنها را به پیروی کامل از خود وا دارد.
به طوریکه وی بزرگ‌ترین آموزشگاه لجستیک عملیات‌های انتحاری در افغانستان و پاکستان را در دست داشته است.
به باور آمریکایی‌ها همه شعبه‌های القاعده و طالبان در وزیرستان و با هدایت بیت‌الله محسود به یکدیگر متصل شده بودند.
نگرانی آمریکایی‌ها از تحرکات محسود به حدی بوده است که واشنگتن پنج میلیون دلار بابت اطلاعاتی که منجر به دستگیری وی شود، پاداش تعیین کرده بود.
سرانجام محسود در (5اوت2009) در حمله یک هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی به روستای زنگارا، واقع در وزیرستان جنوبی در منزل پدر زن خود به همراه همسر دومش کشته شد.
پس از مرگ بیت‌الله محسود در اوت 2009، تحریک طالبانِ پاکستان، توانایی سازماندهی خود را از دست داد.
با اینکه طالبان پاکستان ضعیف شده بود و به عملیات‌های پراکنده در ایالت خیبر‌پختونخواه اکتفا می‌کرد اما مقر خود را در وزیرستان جنوبی حفظ کرد.
مولوی فضل‌الله رهبر جدید طالبان نیز نتوانست نظر قبایل وزیرستان جنوبی و گروه‌های شبه‌نظامی را جلب کند بنابراین گروه‌های متعددی همچون جماعت الاحرار،مهمند ایجنسی و کرم ایجنسی به وجود آمدند که در واقع شاخه‌های ناراضی طالبان پاکستان هستند.
طالبان هوادار ملا نذیر یا طالبان وزیرستان جنوبی
ملا نذیر احمد، متولد 1975 در «برمل» واقع در وزیرستان جنوبی وی که از قبیله وزیر در جنوب وزیرستان بود، تا هنگام یورش آمریکا به افغانستان در سال 2001، در کنار طالبان افغان حضور فعال در جنگ‌های افغانستان داشت.
سپس نیروهای طالبان پاکستانی را در وزیرستان جنوبی بر ضد واشنگتن سازمان داد و به‌عنوان امیر مجاهدین طالبان در وزیرستان جنوبی و عضو شورای مجاهدین (کمیته مرکزی اتحاد طالبان در پاکستان) انتخاب شد
ملا نذیر براساس باورهای جهادی سلفی خویش برای کشورهای اسلامی، مرزی قائل نبود بنابراین اعلام کرد تا حاکم‌شدن شریعت اسلامی در تمام کشورهای مسلمان، به جهاد ادامه می‌دهد.
ملا نذیر یکی از فرماندهان نیرومند طالبان در وزیرستان جنوبی بود که سرانجام در حمله پهپادهای آمریکایی کشته شد.
از ملا نذیر به عنوان یک فرمانده معتدل نام برده می‌شد.
او بر سر استراتژی این گروه در مورد جنگ با پاکستان، با طالبان قبیله محسود و فرمانده آنان حکیم الله اختلاف داشت.
ملانذیر همچنان مخالف حضور جنگجویان خارجی به خصوص ازبک ها در وزیرستان بود و در سال 2007 با این گروه به جنگ پرداخت و آنها را از منطقۀ تحت کنترول خود بیرون راند.
ازبک‌ها بارها تلاش کردند وی را بکشند، اما وی در این حملات فقط مجروح شد و زنده ماند. ملا نذیر حرکت اسلامی ازبکستان را به داشتن رابطه با امریکا متهم می کرد.
ملا نذیر با حکومت پاکستان رابطۀ خوبی داشت و نمی‌خواست با جنگ علیه ارتش پاکستان، این ارتش را تضعیف نماید، اما او طرفدار سرسخت جنگ علیه نیروهای امریکایی در افغانستان بود و بخشی از برنامه‌های دقیق حمله به اهداف در افغانستان در منطقۀ تحت کنترل او طرح ریزی می شد.
داوطلبان پاکستانی که برای جنگ علیه نیروهای خارجی به افغانستان اعزام می‌شدند در وزیرستان جنوبی و تحت نظر ملا نذیر آموزش می‌دیدند.
این روش ملا نذیر که بخشی از یک قرارداد نانوشته میان او و ارتش پاکستان بود موجب می‌شد تا بخشی از خشونت‌هایی که می‌توانست برای پاکستان خطرناک و چالش برانگیز باشد، مسیر خود را به سوی افغانستان تغییر دهد.
کشته شدن ملا نذیر برای پاکستان خبر خوبی نبود زیرا دولت پاکستان سعی داشت با طالبان به نوعی توافق آتش بس دست یابد، در این رابطه ملا نذیر می‌توانست نقشی مؤثر ایفا نماید.
رسانه‌های پاکستانی به کشته شدن ملا نذیر به عنوان یک اقدام عمدی و برنامه ریزی شده برای بی ثباتی بیشتر پاکستان اشاره می‌کنند و کشتن وی را نقشه سازمان سیا و آمریکا می‌دانند.
کشته شدن ملا نذیر بعد از آن صورت می‌گیرد که 10 نفر از افراد قبیلۀ محسود به دست افراد نامعلوم در وزیرستان به قتل رسیدند و از آن به بعد حکیم الله محسود تهدید به گرفتن انتقام کرده بود.
برخی رسانه‌های پاکستانی در این زمینه نوشتند که حکیم‌الله محسود برای انتقام گرفتن از ملانذیر با سازمان سیا همکاری کرده و مقر استقرار وی را برای پهپادهای آمریکایی مشخص کرد.
یک هدف از کشتن ملا نذیر می‌تواند ایجاد اختلاف میان طالبان پاکستان باشد و کسانی در صدد برآیند تا کشته شدن ملانذیر بدست امریکائی ها را به آن جریان ربط داده و طرف مقابل را به رابطه داشتن با امریکا متهم سازند.
کشته شدن کسی که گفته می‌شد با آی اس آی رابطه داشت می‌توانست شکستی برای نفوذ سازمان اطلاعات پاکستان در این منطقه باشد.
ملا نذیر همراه با معاونش ملا فیصل یکجا در این حمله جان باخت و اکنون بهاول خان یکی از فرماندهان این گروه به عنوان جانشین وی برگزیده شده است.
بهاول خان که به صلاح الدین ایوبی نیز مشهور است شخصیتی معتدل و مورد احترام قبیله است. او نیز مانند فرمانده قبلی طالبان وزیرستان جنوبی از قبیله از قبیلۀ وزیر می باشد.
با توجه به جریاناتی که ذکر شد، هنوز مشخص نیست که آیا صلاح الدین ایوبی راه ملا نذیر را ادامه خواهد داد و یا اینکه در روش اعتدال و رابطه با مقامات پاکستانی راه دیگری را در پیش می‌گیرد.
اگر وی راه گذشته را بی ثمر تشخیص داده و به طالبان پاکستان به رهبری مولوی فضل‌الله نزدیک شود، بدون تردید برای پاکستان که در شرایط فعلی در حال پاکسازی تروریست‌ها است یک چالش خواهد بود.
برای افغانستان و نیروهای خارجی که در حال خروج از افغانستان اند، کشته شدن ملانذیر می تواند در کوتاه مدت یک دست آورد مثبت تلقی گردد اما با توجه به حس انتقام جوئی در میان قبایل، می توان پیشبینی کرد که این گروه خطرناک که تاکنون تا حدی در کنترول پاکستان بود فعالیتش در افغانستان را گسترش دهد و این می تواند در آینده خطرات بیشتر در قبال داشته باشد.
طالبان وزیرستان جنوبی یا همان طالبان هوادار ملانذیر در حال حاضر به سرپرستی صلاح‌الدین ایوبی رهبر جدید خود در حال سازماندهی و تجدید قوا هستند که به زودی عملیات‌های خود را آغاز خواهند کرد.
جنبش تحریک نفاذ شریعت محمدی
جنبش تحریک نفاذ شریعت محمدی در اوایل دهه 1990 میلادی در منطقه سوات، به رهبری مولانا صوفی محمد از اعضای فعال جماعت اسلامی، با هدف اسلامی‌کردن دادگاه‌های محلی، به وجود آمد. مولانا صوفی محمد که در جهاد افغان ها علیه شوروی سابق، مشارکت فعال داشت، پس از ترک افغانستان در اواخر دهه 1980 به پاکستان بازگشت و در سال 1992 تحریک نفاذ شریعت محمدی را بنیان گذاشت و دستار و پرچم سیاه را به عنوان سمبل این گروه برگزید.
هدف این گروه اجرای شریعت در پاکستان بود و در نتیجه موفق شد از اواسط دهه 1990 نسخه ای از نظام حقوقی مبتنی بر شریعت را در این ناحیه به اجرا در آورد.
طبق جهان بینی این گروه افراطی، پاکستان نیز باید به شیوه حکومت طالبان اداره شود.
مولانا صوفی محمد در سال 2001 پس از حمله آمریکا به افغانستان، فتوای جهاد علیه آمریکا را صادر کرد.
او با ده هزار مبارز جوان و کم تجربه ای، که گرد آورده بود، جهت کمک به طالبان از مرز گذشت و به همکاری با طالبان افغانستان پرداخت.
شمار زیادی از نیروهایش نیز به دست مخالفانِ طالبان، کشته یا اسیر شدند و تنها تعداد کمی از آنها، از جمله صوفی محمد به پاکستان بازگشتند.
وی نیز در پی بازگشت به پاکستان در سال 2002 توسط مقامات این کشور دستگیر شد و در آوریل همان سال به اتهام تحریک مردم برای نفوذ به افغانستان به هفت سال زندان محکوم و به دنبال آن فعالیت گروهش نیز ممنوع اعلام شد.
وی پس از هشت سال تحمل زندان، در (21 آوریل 2008) آزاد گردید.
پس از دستگیری صوفی محمد، دامادش مولوی فضل‌الله معروف به «ملا رادیو»که او نیز به دلیل انجام عملیات تروریستی و هدف قرار دادن نیروهای امنیتی پاکستان در مناطق قبایلی تحت تعقیب دولت بود، هدایت تحریک نفاذ شریعت محمدی را بر عهده گرفت.
مولوی فضل‌الله در پی تأسیس و نفوذ تدریجیِ طالبان پاکستان به منطقه شرق فاتا، به شورای مرکزی این جنبش نزدیک شد و توانست رهبری طالبان سوات و مالاکند را در سال 2007 به دست بگیرد.
وی از طریق ایستگاه رادیویی‌اش، اجرای خشن دستورهای شریعت، تعطیلی مدارس دخترانه، بسیج نیروها برای کمک به طالبان در افغانستان را ضروری اعلام کرد
سرانجام در پی اعمال فشارهای داخلی و خارجی بر دولت آصف علی زرداری، ارتش این کشور، دره سوات را از مه 2009 هدف شدیدترین حملات هوایی و زمینی قرار داد که نتیجة آن هزاران کشته و زخمی و میلیون‌ها آواره بود. در پی این حملات، صوفی محمد دستگیر و مولوی فضل‌الله متواری شد.
بعد از عملیات ارتش شبه نظامیان گروه نفاذ شریعت محمدی از سوات گریختند و با اینکه در حال حاضر این گروه قدرت چندانی ندارد اما جنگجویان این گروه در مناطق قبایلی به ویژه وزیرستان جنوبی به سر می‌برند.
انتهای پیام/
- چهارشنبه ۸ مهر ۹۴
- ۱۴:۱۵
- ۸۲۸
- ۰
