73 فرقه (فرقه شناسی)

چکیده

1 - جبریه به دو دسته خالصه و متوسطه تقسیم می‌شوند. گروه نخست براى انسان هیچ قدرتى قائل نیست و همه را به خدا نسبت می‌دهد و گروه دوم براى آدمى قدرت را اثبات می‌کند ولى آن را در فعل مؤثر نمی‌داند.

2 - اینکه عقیده به جبر در چه زمانى در میان مسلمانان مطرح شده روشن نیست ولى در قرن اول هجرى گروه‌هایی با عقیده به جبر یافت شده‌اند. در کتب فرق و مذاهب اولین فرقه اى که به نام جبریه نامیده شده مرجئه جبریه هستند. و تنها فرد معتقد به ارجاء و جبر که آراى او در دست است جهم بن صفوان است و جهمیه همان گروهی‌اند که جبریه خالص و محض‌اند.

3 - عقاید مهم جهمیه از این قرار است:

الف ) شناخت خدا براى ایمان کافى است و اقرار و عمل خارج از ایمان است.

ب ) انسان مجبور است و اراده و اختیارى از خود ندارد.

ج ) خداوند را نمی‌توان به صفتى از صفاتى که مخلوقات را به آن توصیف می‌کنیم توصیف کرد.

د) کلام خدا حادث است و مخلوق.

ه‍) علم خدا به امور حادث، حادث است.

و) خداوند را حتى در قیامت هم نمی‌توان دید.

ز) بهشت و جهنم ابدى نیستند.

چکیده:

1- پیدایش مذاهب مختلف در اثر پیدایش اختلافات میان مسلمانان بوده است که علل این اختلافات عبارت اند از: الف ) خلاء رهبرى مورد قبول همه مسلمین پس از پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله )؛ ب ) تعصبات قبیله اى ؛ ج ) پیروى از هواى نفس گرایش به منافع مادى و لجاجت ؛ د) فتوحات مسلمین و گسترش حوزه جغرافیایى اسلام و ورود ادیان و عقاید دیگر
2- اولین اختلاف اعتقادى مهم ، اختلاف بر سر امامت و خلافت پیامبر (صلى الله علیه و آله ) بود که سب پیدایش دو فرقه اهل تسنن و شیعه شد.
3- دومین اختلاف در سپاه امام على علیه السلام در سالهاى 36 و 37 ه‍ رخ داد که مبداء پیدایش فرقه خوارج شد. فرقه هاى مرجئه و معتزله نیز در واکنش به آراى خوارج شکل گرفتند.
4- اختلاف سوم در مورد مساءله جبر و اختیار انسان بود که به پدید آمدن فرقه جبریه و قدریه انجامید.